#08 Dit heeft geen einde

Dinsdag 3 september 2013. Eerste les idee & visie ontwikkeling, minor Kunst- en cultuurmanagement Hogeschool Rotterdam. Wat is kunst? “Kunst is iets wat voort komt uit mensen, ontstaan doordat zij in bepaalde kringen leven of zich begeven en alles wat zij meemaken beïnvloed hun gedachte. Alles hangt samen met de tijd, een bepaalde context. Kunst is een vorm van uiten.”

Zaterdag 1 februari 2014. Een terugblik. Veel gezien, gehoord en geleerd. Veel kennisgemaakt, beleefd en ervaren. Veel bepraat, gediscussieerd en bevraagd. Alles over kunst en cultuur, over vroeger en nu en tijden daartussen. Personen en stromingen, gebeurtenissen en reacties. Een reactie op een reactie op een reactie. Een persoonlijke visie, persoonlijke smaak, persoonlijk voorkeur en persoonlijke ontwikkeling. Alles nieuw.        

Ik herinner mij nog goed de eerste les. Allemaal nieuwe gezichten in de klas. Een veelzijdige club mensen met allemaal een andere achtergrond. Opleidingen variërend van docent beeldende kunst, grafische vormgeven, culturele en maatschappelijke vorming, de acteursopleiding, geschiedenis en leisure management. Een leuke mix van jongens en meiden. Tijdens het eerste kwartaal was de dynamiek in de klas al goed zichtbaar. De lessen waarin we kunstgeschiedenis met elkaar bestudeerden waren bruisend. Botsende meningen over smaak of ethiek zorgde voor discussies. Ik vond het erg leerzaam en interessant om ernaar te luisteren, maar nam ook graag deel aan de gesprekken. Iedereen z’n persoonlijke voorkeur en interesse werd gevraagd en zeer gewaardeerd en het was prachtig om te zien hoe klasgenoten gepassioneerd over hun passie vertelden. Zo was er van alles wat en voor ieder wat wils. De inhoud van de lessen boog mee met de algemene interesse van de klas en zo bleef ik geboeid.

Een eerste bezoek aan museum Boijmans van Beuningen was een veilig en vertrouwd begin. Later volgde diverse exposities zoals Call of the Mall in Utrecht, Pixar: 25 Years of Animation in Amsterdam Expo en WIT in het Nederlands Fotomuseum Rotterdam.  Een indrukwekkende en verassende kennismaking had ik met het Rotterdams Philharmonisch Orkest waar ik voor het eerst live naar stukken van Rachmaninov en Brahms luisterde, onder leiding van dirigent Andrés Orozco-Estrada. Een andere eerste ontmoeting had ik met de dansvoorstelling The Great Bean van het Scapino Ballet Rotterdam. Een kunstvorm die ik nooit eerder zo intens had beleefd. In de laatste weken werd daar nog een ander dansgezelschap aan toegevoegd, Conny Janssen Danst. Ik was onder de indruk en vooral geïnspireerd geraakt door het verhaal wat Conny Janssen ons vertelde. Het ging over haar werk en hoe het allemaal ooit tot stand was gekomen. Zij moedigde ons aan om net zoals zij te doen waar je voor staat en dicht bij jezelf te blijven. Haar gezelschap is en ademt haar karakter. Haar naam is een merk, een begrip geworden in de danswereld en heeft haar wortels in Rotterdam. Ik heb geleerd van haar enorme drive om dingen te bereiken en haar lef om uniek en anders te durven zijn. 

Mijn mooiste ervaring was die met de Arnhemse Toneelgroep Oostpool in de Rotterdamse Schouwburg. Zij speelde Het Proces, gebaseerd op Franz Kafka. Een drie uur durend stuk waarin alleen het element spel werd toegepast. Ik vond het zo mooi omdat de inhoud van het stuk veel dieper ging dan de meeste stukken (voornamelijk musicals) die ik ooit had gezien. Ik was niet gewend zelf na te denken, want alles lag altijd al voorgekauwd op het toneel. Bij Het Proces werd ik enorm uitgedaagd om zelf in dat ‘proces’ te stappen. Dat deed ik ook en mijn gedachtes over het stuk hielden mij nog dagen later aan het denken. Als een puzzel die ik moest uitleggen, al zoekende naar de laatste ontbrekende stukjes. Heel mooi en heel indrukwekkend gespeeld, maar vooral knap bedacht en gemaakt. Mijn blik op toneel is veranderd en mijn voorkeur voor musicals heeft plaats gemaakt voor toneel. Musical zie ik nu meer als toegankelijk en vooral passief amusement. Toneel zoals Het Proces van Oostpool gaat dieper en vraagt om interactie. Daar kan en wil ik niet bij onderuitgezakt gaan zitten. De inhoud van dit stuk neem ik veel langer met mij mee, terwijl de inhoud van een musical snel vervaagd en alleen het genot van het spektakel mij nog even bijblijft.

Alles wat ik heb meegemaakt tijdens deze minor heeft mijn visie over kunst gevormd. Ik vond kunst vaak verwarrend. Ik begreep niet waarom kunstenaars doen wat ze doen. Ik had altijd het uitgangspunt van een kunstenaar nodig om mijn mening over een werk te vormen. Dit weerhield mij ervan zelf te associëren. Mijn perceptie deed er in de eerste plaats niet toe. Ik zie nu in dat het ook anders kan. Dat het juist niet altijd van belang is hoe een kunstwerk is ontstaan. Ook heb ik mijzelf afgeleerd geforceerd te zoeken naar dé boodschap. Ik wil leren de schoonheid te zien in het werk zelf. Accepteren dat ik iets gewoon mooi of lelijk vind zonder het wie, wat, waar en waarom. Ik heb leren kijken naar kunst. Dat neemt niet weg dat ik mij ook graag verdiep in achtergronden, kunstenaars en kunstvormen. Het bestuderen van kunstgeschiedenis is de manier om werken van toen en van nu in bepaalde contexten te plaatsen. Zoals bijna alles een reactie is op een gebeurtenis. Ik heb geleerd dat kunstgeschiedenis juist veel zegt over de kunst van nu. Het volgen van deze minor is een startpunt geweest voor een nieuwe kijk op kunst en cultuur. Al kan ik mijzelf nog geen kenner noemen en weet ik nog veel te weinig van de geschiedenis, toch is er een goed begin gemaakt. Ik heb nieuw gereedschap op zak en weet wat ik ermee kan doen. Nu is het tijd om ermee aan de slag te gaan, ze veelvuldig te gebruiken en er iets van te maken. Dit heeft geen einde.

Door: Laura Vooges