Dit is 'm! (Idee-ontwikkeling)

Dit is 'm!

Als ik één foto moet kiezen uit de reeks van verzamelde foto's voor mijn idee-ontwikkeling dan is het deze.

Deze foto komt het dichtst in de buurt van alles wat ik tot nu toe heb ontdekt en gevonden in dit proces.

Het beeld laat zien, blote voeten, vrij zijn, zon, warmte, lekker weer, gemak, wandelen, genieten, rust, eenvoud en ga zo maar door.

Wat begon bij waterkraantjes of fonteintjes in typisch Franse dorpjes, liep uit tot een verlangen naar die stille en rustige idyllische plaatsjes. 

Als ik het beeld moet omschrijven noem ik het idyllisch. 

Wel stel ik mijzelf de vraag "en wat nu?!"

Op dit punt aanbeland weet ik even niet de volgende stap te maken. 

Excursieverslag #07 Slechts weinig deed me veel

1 oktober 2013 / Rotterdam

Tentoonstelling WIT – Nederlands Fotomuseum [toegepaste kunst - fotografie]

Wanneer ik terugdenk aan mijn bezoek aan het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam, kan ik mij twee werken helder herinneren. De rest van de werken zijn vluchtig aan mij voorbij gegaan. Ik heb het bewonderd, bij sommige stil staat kijken en andere totaal voorbijgelopen. Ik herinner mij dat ik het ervoer als een kunstzinnige overload. Te veel en te divers, al was het thema WIT een duidelijke ‘rode’ draad in het geheel.

De tentoonstelling WIT| FOTOGRAFIE, KUNST, DESIGN, MODE, FILM is al vanaf 14 september te zien in het Nederlands Fotomuseum en blijft daar nog tot en met 5 januari 2014. Het toont bestaand en nieuw werk van zowel nationaal als internationaal talent, gevestigde en opkomende kunstenaars (Nederlandsfotomuseum.nl, z.d.). Studenten kunnen voor 4,50 (voltarief 9,00) tussen 10.00 en 17.00 uur het museum bezoeken. 

Fotografie is de leidraad in deze hele collectie, samengesteld door Anne van der Zwaag (gastcurator bij de ontwikkeling van het BLACK&WHITE programma in het Nederlands Fotomuseum). “Wit staat voor een nieuw begin, een onbeschreven blad. Deze kleur vormt het uitgangspunt voor een veelzijdige tentoonstelling waarin het publiek in aanraking komt met verschillende betekenissen van wit. WIT is multidisciplinair, presenteert documentaire-, portret- en landschapsfotografie, maar ook kunst, mode, design, architectuur, film, video en meer. Wit gaat over onze maatschappij, over verschillende culturen, religie en politiek. WIT is historisch en eigentijds; een ontdekkingstocht langs verhalen en belevenissen vol met tegenstellingen tussen licht en donker, open en dicht, leven en dood.” Aldus van der Zwaag.

Wat mij in z’n algemeen altijd tegenvalt, wanneer ik musea bezoek, zijn de lappen tekst. Het is heel tegenstrijdig want ik wil juist zien én daarnaast begrijpen wat ik zie, maar toch staat het me tegen om al die lange teksten te lezen. De werken zelf worden vaak enkel aangeduid met de naam van de kunstenaar en soms een naam van het werk, maar enige toelichting ontbreekt. Ik mis die toelichting. Zeker wanneer ik voor bijzondere creaties sta. Vrijwel nooit krijg ik direct een antwoord op mijn ‘WAAROM!?’ vraag.

Online ontdekte ik de achtergrond en kunstenaar van dit prachtige tweeluik. Ik stuitte op de website van Stichting Borstbeeld en trof daar de naam van Nederlands topfotograaf Krijn van Noordwijk aan. 

In het museum – kijkend naar zijn werk – kwam opvallend genoeg het woord borstkanker niet in mij op. Uit de informatie op de website blijken deze portretten te zijn gemaakt in opdracht van de Stichting om bewustwording te creëren over de behandelingsmogelijkheden van borstkanker (Stichtingborstbeeld.nl, z.d.). De portretten zijn gemaakt van vrouwen die een directe borstreconstructie hebben ondergaan en moesten de kracht en schoonheid van deze vrouwen tonen. Wat ik zo mooi vind aan dit werk is de gespiegelde compositie en de tegenstrijdigheid door de verschillende huidskleuren. Door het kleurverschil van de handen op de huid wordt nadrukkelijk de focus gelegd op de borsten van de vrouwen. Met de aanleiding tot dit werk in gedachte kan ik stellen dat het onderwerp mooi is uitgebeeld. Ze zijn krachtig en elegant en absoluut niet seksueel, want dat zou afbreuk doen aan dit werk in deze context.

Dit was leuk! Het duurde even voordat ik en mijn medebezoeker door hadden wat er hand was met het linker afgebeelde werk. De vier portretten hangen ondersteboven aan de wand en terwijl we de gezichten bekeken ontdekte we iets geks. De manier hoe de ogen ons ‘wel’ normaal aankeken, terwijl de hoofden op z’n kop hingen was vreemd. Uiteindelijk ontdekte we dat zowel de ogen als de mond in alle portretten rechtop stonden (zoals je ze zou zien wanneer de portretten normaal aan de wand zouden hangen). Om te laten zien wat een raar effect die fotobewerking heeft, heb ik de afbeelding eigenhandig omgedraaid (zie rechterafbeelding). Hier heb ik de strekking van het werk nog niet ontdekt, maar toch vond ik het leuk dit speelse werk even te noemen. Het trok in het museum in ieder geval de nodige aandacht, door bezoekers die in een vreemde houding – met hoofden tussen de benen – probeerde dit raadselachtige werk op te lossen. Leuk!

De les die ik leer uit dit bezoek is dat niet alles mij hoeft te interesseren. Dat ik eruit mag halen wat voor mij op dat moment van betekenis is en dat het ok is om werken te negeren. Daarbij besef ik mij ook dat kijken naar kunst een vak is. Je kunt ervoor kiezen alleen basic te ´kijken´ naar wat je ziet, maar wanneer je leert door kunst heen te kijken en je gaat begrijpen welke vragen het je stelt, dan maak je van kunst begrijpen een vak. Ik merk zelf dat ik meer wil dan alleen kijken. Ik wil de vragen zien en verbanden kunnen leggen, dus ik kies voor het vak; kunst!

Door Laura Vooges

Bronnenlijst

Internetbronnen

-Nederlands Fotomuseum. (z.d.). Tentoonstellingen & Activiteiten - WIT| FOTOGRAFIE, KUNST, DESIGN, MODE, FILM. Geraadpleegd op 7 november 2013, van http://www.nederlandsfotomuseum.nl/nl/tentoonstellingen-activiteiten/tentoonstellingen/actueel/-evenement/51-wit-fotografie-kunst-design-mode-film

-Zwaag, A. van der. (z.d.). Meet Anne – Personal. Geraadpleegd op 7 november 2013, van http://www.meetanne.com/p/personal

-Stichting Borstbeeld. (z.d.). fototentoonstelling. Geraadpleegd op 7 november 2013, van http://www.stichtingborstbeeld.nl/fototentoonstelling

De zoektocht gaat verder (Idee-ontwikkeling)

Inmiddels een stapje verder in het proces van mijn (uiteindelijke) visuele product. Ik ben blij met de sfeerimpressies die ik heb gemaakt door middel van de fotocollages. Ze weerspiegelen precies het idyllische gevoel wat ik ook al had bij de afbeeldingen van de kraantjes.

De sfeer waar ik naar op zoek ben is tevens iets ongrijpbaars. Het is een voorstelling van een onbereikbare wereld, waar ik stiekem en vaak onbewust naar verlang. Mijn hectische leven ziet er alles behalve rustiek en natuurlijk, laat staan idyllisch uit. Af en toe een momentje voor mezelf komt niet of nauwelijks voor in mijn agenda. Dat doe ik overigens helemaal zelf (dat weet ik wel) en toch heb ik vaak het gevoel dat alles en iedereen (behalve ikzelf) mij deze extreme drukte aandoet. Goeie zelfreflectie zou je zeggen, maar helaas heeft nog geen één van mijn zeshonderd veertien smart geformuleerde leerdoelen ervoor gezorgd dat dit probleem nu voor eens en altijd tot de geschiedenis behoort.  

Dus, rust. Dat is het thema wat ik ga zoeken in dit creatieve experiment. 

Als tip kreeg ik mee nog meer beelden te verzamelen die mij hetzelfde idyllische gevoel geven zoals eerder. En in plaats van beelden kreeg ik toevallig het idee om te zoeken naar muziekfragmenten en muziekstijlen die passen bij de sfeer en het gevoel wat ik krijg als ik naar de afbeeldingen kijk. Ik heb dé muziek nog niet gevonden. Sommige muziekstukken komen in de buurt, maar neigen toch andere associaties op te roepen dan termen als warm, buiten, natuur, hout en Franse sfeer. 

Popmuziek: daar begin ik bij

Deze komen in de buurt. Akoestisch gitaar lijkt nog het dichts in de buurt te komen, maar de tekst moet ook aansluiten; vind ik. Het moet niet té up-tempo zijn, daarmee wordt het weer te druk. Juist een beetje relaxed gepingel of melodramatische muziek. 

Faithful - Brook Fraser

"There's distance in the air and I cannot make it leave

I wave my arms' round about me and blow with all my might

I cannot sense you close, though I know you're always here

But the comfort of you near is what I long for"   

Een nieuwe collage 

"Bare Feet"

Blote voeten, in contact met de aarde, puur, dicht bij jezelf, vrede.

Zoek de sleutels!

Essay #06        

Onlangs werd ik er weer bij bepaald dat het zo ontzettend moeilijk blijkt voor theaters om te overleven. Het gaat me aan het hart berichten te lezen over het zoveelste theater dat haar deuren definitief sluit, onder de noemer wegbezuinigd. Het stopzetten van subsidies maakt het voor veel theaters onmogelijk om nog door te gaan, want vele van hen steunden grotendeels op deze bron van inkomsten. Na jaren lang gewaardeerd te zijn en relevant bevonden voor dat stukje maatschappij wat zij bedienden, behoren ze nu ineens tot de categorie eentje teveel, niet ondernemend of vooruitstrevend genoeg of te weinig internationaal georiënteerd. ‘Helaas, uw organisatie komt per 1 januari 2013 niet meer voor, op ons lijstje gesubsidieerde. Wij wensen u veel succes met de voortzetting van uw organisatie.’ BAM! In een klap van de kaart geveegd. Pijnlijk, moeilijk en verdrietig. Dat is de realiteit. Dit kan toch niet zomaar!? Waar ligt de sleutel tot succes van financiële onafhankelijkheid? Noem mij naïef om te denken dat die er is, maar tot het tegendeel bewezen is zal ik ernaar zoeken.

Wat ik veel zie gebeuren is dat bestaande theaters allerlei nevenactiviteiten gaan aanbieden, om zoveel mogelijk inkomsten te genereren. Van kinderfeestjes tot de verhuur van diverse ruimtes en het aanbieden van workshops en horecamogelijkheden. Soms een beetje in strijd met de bestaande missie en visie van de organisatie. Zo las ik laatst op de website van Hofplein Rotterdam dat zij tegenwoordig ook basis cursussen theater aanbieden voor volwassenen (HofpleinRotterdam.nl, z.d.). Ik begrijp die uitstap financieel gezien natuurlijk wel, maar Hofplein was volgens mij altijd een theaterschool voor en door kinderen en jongeren. Met dit aanbod lijkt Hofplein Rotterdam een nieuwe straat in te slaan met het verbreden van hun huidige doelgroep.

Een ander voorbeeld. De Rotterdamse Schouwburg heeft haar functie als theatermaker en programmeur verder uitgebreid (Wijbrand Schaap, 2013). Theatercafé Floor en de Schouwburgfoyer vormen nu samen een grote ontmoetingsruimte en tevens werkplek, die zeven dagen per week geopend is voor ieder die daar gebruik van wilt maken. Een twaalf meter lange videowall brengt de actualiteit in het theater. Met deze uitbreiding verlengt de Schouwburg haar contacttijd met haar bezoekers, van enkel geopend te zijn in de avonden nu ook overdag bereikbaar voor publiek. Een goede zet vind ik, om de ruimtes op diverse manieren in te zetten en daarmee met uiteenlopende functies een divers publiek aan te spreken. Op deze manier is de Schouwburg niet alleen een plek waar men, mits gereserveerd, in de avond een voorstelling kan bijwonen, maar ook een openbare ruimte waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Jan Zoet, voormalig directeur van de Rotterdamse Schouwburg, adviseert zijn opvolger het volgende: “Zorg dat je in verbinding blijft staan” (2013).  

In het tijdschrift High Profile Events, een magazine over business events, las ik in de editie juni 2013 een artikel over Tobacco Theater in Amsterdam (Baarsel. van, 2013, pp. 42-43). Ondernemer Erik van Wilsum, oprichter van PromoPodium en Uitjes.nl, kocht eind 2007 in Theaterstraat De Nes in Amsterdam een historisch pand. Rond 1900 diende dit pand als tabaksveilinggebouw totdat het in de jaren 60 werd omgebouwd tot een theater. Het gesubsidieerde Cosmic Theater was de voormalige eigenaar van Tobacco, waardoor van Wilsum met deze aankoop niet alleen een nieuw kantoorpand rijker was, maar tevens de beschikking kreeg over een theaterzaal (Tobacco.nl, z.d.). Hij combineerden zijn bestaande aanbod van compleet verzorgde stadsuitjes, bedrijfsfeestjes en een podium voor onder andere productpresentaties, met het nieuw te gebruiken theater voor intieme theater dinershows, theatervoorstellingen, kookworkshops en evenementen als DansPaleis van Kooten. Het begon niet eens met een idee, maar met een locatie, aldus Erik van Wilsum.

De manier waarop van Wilsum zijn nieuwe bedrijfspand met een theater verleden wist te gebruiken om zijn onderneming uit te breiden, is één van de sleutels tot succes. Hij speelt in op het historische karakter van de locatie en heeft daarmee een bijzonder en interessant verhaal te vertellen aan zijn doelgroep. Door transparant te zijn creëert hij een bepaalde waarde en dat maakt hem deels zo succesvol. Tevens is zijn diversiteit in aanbod een kracht. Hij is niet afhankelijk van één markt, maar richt zich zowel op het bedrijfsleven als de particuliere branche. Een slimme combinatie.

Maas Theater en Dans, een podium en gezelschap van professionele makers voor kinderen, jongeren en jong volwassenen, is ontstaan uit een fusie van theatergroep MAX. jeugddansgezelschap Meekers en theatergroep Siberia (Maastd.nl, z.d.). De fusie leidde tot een frisse start op een nieuwe locatie en op een leuke en aansprekende manier wist Maas Theater en Dans, met haar eerste productie, de bezoekers kennis te laten maken met alle ruimtes van het gebouw. Zij stralen daarmee openheid en transparantie uit en laten heel concreet zien wie ze zijn en wat zij als organisatie meemaken. Nog zo’n sleutel.

Om succesvol te zijn moet een theater trouw blijven aan haar eigen identiteit. Dat betekent niet dat zij enkel theater moet aanbieden, maar juist gebruik moet gaan maken van alle capaciteiten die zij bezit. Gebruik het gebouw, gebruik de verhalen die erover bekend zijn en betrek het publiek in alle ontwikkelingen die van betekenis zijn voor de organisatie, door transparant te zijn. Verras het publiek met creatieve combinaties en wees veelzijdig. Elk aspect van de identiteit van een theater maakt haar uniek ten opzichten van andere theaters.

Ik realiseer mij dat de genoemde sleutels niet 100 procent garant zullen staan voor alle financiële zorgen in theaters. Toch ben ik ervan overtuigd dat waar deuren worden gesloten er altijd ergens een andere raam of deur open gaat, al is het op een kiertje. En die ingang moeten we met elkaar zien te ontdekken.

Bronnenlijst

-Baarsel van, B. (2013). Tobacco Theater: alive and kicking. High Profile Events, 42-43.

-Hofplein Rotterdam (z.d.). Korte cursussen. Geraadpleegd op 13 oktober 2013, van http://www.hofpleinrotterdam.nl/pagina.php?id=1193

-Maas Theater en Dans (z.d.). Algemeen. Geraadpleegd op 13 oktober 2013, van http://www.maastd.nl/over-maas/algemeen/

-Schaap, W. (2013). Jan Zoet: “zorg dat je in verbinding blijft staan”. Geraadpleegd op 13 oktober 2013, van http://www.wijbrandschaap.nl/2013/07/jan-zoet-zorg-dat-je-in-verbinding-blijft-staan/

-Tobacco (z.d.). Geschiedenis. Geraadpleegd op 13 oktober 2013, van http://www.tobacco.nl/info/geschiedenis.html

Excursieverslag #06 IN de ruimte

16 oktober 2013

Gravity – Arcaplex bioscoop Spijkenisse [3D-film]

Zwevend in de ruimte. Zo bewonderde ik onlangs één van mijn favoriete actrices Sandra Bullock. In de film Gravity speelt zij de astronaut Ryan Stone en deelt ze -  in de 91 minuten durende film – de ruimte met tegenspeler George Clooney (ook astronaut) in de rol van Matt Kowalski. Een goed, spannende en door de 3D bewerking levensechte film, wat zich tot de laatste scene volledig in de ruimte afspeelt.

Voor de prijs van 9,50 per persoon kochten ik en mijn vriend een kaartje. Vervolgens moest je nog apart daarvan een 3D-bril aanschaffen ( 1,50 per stuk) in het geval je die niet toevallig uit je binnenzak tovert. Dit kon alleen bij de bar, de plek waar alle versnaperingen worden verkocht. Daar heeft Arcaplex slim over nagedacht. Wat let je – nu je toch al in de rij staat -  om gelijk ook even een cola en een popcorn erbij te nemen. De prijs!! Want ze rekenen al drie euro voor nog wel de kleinste bekermaat! Voor 22,00 euro zaten we in een half gevulde bioscoopzaal – op een plek naar keuze – met stiekem meegesmokkelde eet- en drinkwaren om van ons avondje uit vooral geen ‘dure’ aangelegenheid te maken. Brillen op en de film mocht wat ons betreft gaan beginnen.

De 3D bewerking van de film Gravity is een grote aanvulling. Met de hype van 3D films werd deze bewerking nog wel eens onnodig ingezet en kon je je afvragen wat het dan nog voor extra’s toevoegt aan de inhoud van een film. Gelukkig was dit bij Gravity niet het geval en ervoer ik al snel de meerwaarde van het mee zweven in de ruimte. De film is prachtig vormgegeven en door de 3D bewerking heb je letterlijk het gevoel dat je dicht bij de acteurs bent en ze kunt aanraken als je dat zou willen. Dit zorgde er ook voor dat ik volledig opging in de film en nauwelijks werd afgeleid of zelfs mijn ogen afwende van het beeld. Ik heb de volle 91 minuten geboeid en vol spanning – hangend aan de arm van mijn partner – naar het beeld gestaard. De poging mij als bezoeker even los te maken van tijdsbesef is dus helemaal gelukt. Nu begrijp ik ook waarom het achteraf altijd zo’n bende is op en naast de stoelen, omdat je in zo’n status van concentratie gemakkelijk naast je mond of de popcornbak reikt (om maar niets te missen).

Het verhaal was niet zozeer nieuw. Een drietal werkende astronauten in de ruimte, in een rustige eerste scene, waarvan je al weet dat er ergens iets zal misgaan. Daar zat ik dan ook op de wachten. Wanneer elders in de ruimte een Russische satelliet ontploft met de dreiging op langsvliegende brokstukken, begint de opbouw van spanning. Als het team dan daadwerkelijk wordt geraakt en Ryan met een hoge snelheid het donkere heelal in wordt geslingerd begint de film pas echt.

De spanning zit ‘m in meerdere aspecten van de film, zoals een zuurstofmeter die langzaam het nulpunt bereikt, evenals de brandstof van Matt’s vliegapparaat. Ook lijkt het er meerdere malen op alsof de film geen ‘happy ending’ bevat, hoe graag je daar als toeschouwer natuurlijk op hoopt. Ik werd helemaal meegetrokken door medelijden met Ryan en bewonderde meerdere malen de acteerkwaliteiten van Sandra in de manier waarop zij zo gelaagd en diep speelde. Haar emoties kwamen zo puur naar boven en waren heel herkenbaar en op sommige punten bijna ondragelijk om te zien. Knap gespeeld en geregisseerd moet gezegd worden!

Verassende wendingen brengen de film tot een verassend einde wanneer Ryan na een ruige vlucht weer voet op aarde zet. Één minpuntje daarbij is de onuitputtelijke kracht die ze heeft om na haar ruimtereis, van misschien wel dagen of maanden in de ruimte los van zwaartekracht, eenvoudig op te staan en land te belopen alsof dat in die situatie de normaalste zaak van de wereld is. Dat had voor mij wat realistischer gemogen.

We verlaten de film met een voldaan gevoel en twee 3D brillen als aandenken. Een van begin tot eind boeiende en spannende film waarbij de bezoeker - met stoel en al - mee zweeft in de ruimte!

Bronnenlijst

Internetbronnen

-Kempenaar, L. (2013). Recensie: film Gravity. Geraadpleegd op 7 november 2013, van http://www.xgn.nl/film/review/50578/gravity-film/

-Arcaplex. (z.d.). Gravity – filmprogramma. Geraadpleegd op 7 november 2013, van http://www.arcaplex.nl/filminfo/1000001341/gravity  

Is iets niet wat het lijkt?

Essay #05

Onlangs heb ik gemerkt dat het doorgronden van iemand die je goed kent, niet zo eenvoudig blijkt te zijn. Sterker nog, het ontrafelen van een persoon die je denkt voor je te hebben houdt mij in de nacht nog wel eens wakker. Blijkbaar zijn wij mensen in staat, onszelf op een manier te presenteren aan de buitenwereld die anders is dan de werkelijkheid. We dragen de meest uiteenlopende maskers en versieringen op, om en aan wanneer we daar behoefte aan hebben. Eenmaal thuis gaat de paardenstaart weer in, schuiven we onze voeten in stoffige sloffen en verdwijnt de o zo vrolijke grimas als sneeuw voor de zon. En wat zijn we daar goed in! Toch gaat er geen moment van twijfel onopgemerkt aan mij voorbij, wanneer mijn waarnemingen, de dingen die ik zie en hoor, niet lijken te kloppen met wat ik voel. Gelukkig kan mijn intuïtie niet praten, want anders zou het je vragen; Wie ben jij!?    

Een foto met daarop een meisje, uitsnede krap langs haar hoofd tot op haar schouders, is de aanleiding van mijn gedachte. Ik kijk dwars door haar glazen ogen heen, in een gezicht volledig bedekt onder een doorzichtige lap stof, rondom weggestopt in de leren kraag van haar jas. Haar verschijning, haar misschien wel vermomde voorkomen doet mij afvragen waarom!? Waarom verstoppen we voortdurend wie we zijn? En wat is het, dat bij ons de behoefte aanwakkert om steeds eerst weer die verkleedkist in te duiken; voor we onze veilige vertrouwde vier muren verlaten.

Wanneer ik meerdere malen de foto bekijk moet ik denken aan het begrip ‘zelfbescherming’. Iedereen maakt in zijn leven leuke en minder leuke dingen mee. En met name die minder leuke ervaringen zitten muurvast in ons geheugen. Het zijn fragmenten in ons hoofd die steeds tot in detail worden afgespeeld, zodra we eraan terugdenken. Doordat we die ervaringen herbeleven hebben we de behoefte om muren te bouwen; om zo te kunnen verbergen wat het werkelijk met ons als persoon heeft gedaan.

Ik begrijp heel goed dat mensen hier niet graag over praten. Het lastige is, dat hun gedrag daardoor soms onverklaarbare acties toont, die voor buitenstaanders, de mensen aan de andere kant van die muur, niet te plaatsen zijn. Het is alsof er een hoofdstuk, ergens in de kern van een boek aan je voorgelezen wordt en de rest van het verhaal je niet verteld wordt. Ik besef me dat zij een groot deel van haar verhaal onuitgesproken laat en dat bewust doet; uit zelfbescherming.

De vraag is, of ik iets of iemand alleen kan gaan begrijpen of doorgronden, wanneer ik het verhaal ken van begin tot eind. Alleen al een blik in iemands ogen kan veel zeggen. Net zoals de kleine bewegingen in het gezicht van een opgetrokken wenkbrauw of de stand van de mond. Als ik die dingen waarneem moet dat mij toch al voldoende vertellen? Waarom mensen hun negatieve ervaringen afschermen voor anderen is nu dus te verklaren. Als eerste uit zelfbescherming en het zal ook met het ego en de eigenwaarde te maken hebben. Je laat tenslotte niet graag je zwakke kanten zien. Maar toch heb ik de drang om die tegenstrijdige waarnemingen te onderzoeken. Dat is een karaktereigenschap van mij waar ik moeilijk omheen kan. Ik doe dat in alles. Ik wil graag de dingen helder hebben en als dat niet lukt pluis ik het uit. Misschien is het bij vriendschap juist een uitdaging om dat niet te doen. Misschien moet ik op dat vlak iemand in zijn waarde laten en accepteren dat zij sommige dingen nooit zal vertellen.

De worsteling die ik voer, lijkt gelijk aan het proces van het leren kijken naar doeken van oude schilders uit onze geschiedenis. Net als bij het meisje op de foto kijk ik er snel doorheen, maar vertelt het mij niets of niet alles wat ik wil weten. Het raakt me niet. Althans, dat heeft het nog niet gedaan. Ik denk dat ik het verkeerd heb aangepakt. Ik probeer steeds wat ik zie in te vullen met mijn eigen interpretatie, maar ik ontdek dat ik vergeet vragen te stellen. Ik vergeet bijvoorbeeld te vragen; meneer de kunstenaar, waarom heeft u deze vrouw geschilderd? Waarom heeft u ervoor gekozen om haar somber af te beelden? Helaas zal geen enkel schilderij dit in woorden aan mij vertellen, noch de schilder zelf. Toch laten ze het wel zien. Dat geloof ik oprecht wanneer ik andere mensen naar kunst zie kijken en hoor hoe zij daarover kunnen praten. Dat maakt mij nieuwsgierig, want zij zien blijkbaar dingen die ik niet zie. Hoe kan dat? Ik denk het antwoord te hebben gevonden in het stellen van de juiste vragen. In plaats van kijken en oordelen moet ik vragen stellen. Ook moet ik accepteren dat ik niet alles kan ontrafelen. Dat wordt de uitdaging. Vragen stellen en accepteren dat niet altijd alles aan het ligt zal komen.   

Door: Laura Vooges

Excursieverslag #05 Met je lijf communiceren

02 oktober 2013

The Great Bean – Rotterdamse Schouwburg

Scapino Ballet Rotterdam – (theater [dans])

Op woensdagavond 2 oktober stond de discipline dans op het programma. Samen met een aantal andere studenten en docenten bezocht ik de premièreavond van de dansvoorstelling The Great Bean in de Rotterdamse Schouwburg. Tevens was dit mijn eerste bezoek aan de Schouwburg dus mijn verwachtingen waren hooggespannen.  

Een premièreavond met een driedelig programma bestaande uit drie afzonderlijke dansopvoeringen van drie verschillende choreografen. Beginnend om 20.15 met Blind Spot van choreograaf Felix Landerer, gevolgd door Let it Spin van choreografe Fang-Yu Shen en als hoofdact Scapino’s nieuwe productie The Great Bean, gemaakt door Ed Wubbe (Scapino-directeur & choreograaf). Hij koos de Amerikaanse vermaakindustrie, de roaring twenties en de jaren daarna als thema voor zijn productie. “De lichte en naïeve wereld van het variété”, aldus Ed Wubbe. Wubbe liet de twee huischoreografen vrij om een eigen interpretatie aan het door hem gekozen thema te geven en dat heeft geresulteerd in drie totaal verschillende benaderingen (Scapinoballet.nl, z.d.). 

Ik werd vriendelijk ontvangen door een portier van de Rotterdamse Schouwburg en betrad vervolgens een open en ruimtelijke foyer waar al aardig wat vrolijk- en nieuwsgierig gestemde bezoekers zich bevonden. De toon werd meteen gezet door het sfeervolle akoestisch spelende trio – bestaande uit cello, cajón en gitaren - die mijn gevoel van een veelbelovende avond versterkte. Getrakteerd op een consumptie van het huis wierp ik een blik op het programmaboekje wat mij als ‘nieuweling’ alleen nog maar meer in verwarring bracht, omdat ik nog totaal geen voorstelling had bij wat ik die avond te zien zou gaan krijgen. Mijn enige houvast was het feit dat er ‘gedanst’ zou gaan worden.

De lichten gaan uit, terwijl bij mij de spanning stijgt vanwege het onbekende. Vol verwachting schuif ik naar het puntje van mijn stoel om alles van zo dichtbij mogelijk te kunnen aanschouwen wat mij getoond wordt. Het doek gaat open wanneer het geluid van fluisterende stemmen aanzwelt.

Verwonderd en geboeid keek ik naar een vorm van kunst die mij compleet nieuw was. Dans, moderne dans van het veelbesproken dansgezelschap van Rotterdam; het Scapino Ballet. Ik vond het fascinerend om te zien waartoe het menselijk lichaam allemaal in staat is. De eerste dansvoorstelling bevatte veel organische bewegingen (begreep ik naderhand). Heel vloeiend en in elkaar overlopend waren alle bewegingen van de groep dansers als het ware aan elkaar gekoppeld. Met mooie lichteffecten, waarvan lichtbanen en spots afwisselend de dansers volgden, in het licht zette of ze juist verbande uit het licht. Er was een duel gaande tussen één danseres en de groep en het leek alsof zij elkaar wilden naderen maar het contact werd steeds onderbroken. Het gaf mij een triest gevoel wanneer aan het einde van het stuk de rollen waren omgedraaid. De danseres was nu één geworden van de groep en de danser – haar geliefde zoals ik dat zag – stond verslagen daarbuiten. Gevangen en eenzaam, alleen in de spot.      

Ik ben inmiddels zo gewend aan ‘hapklare’ kunst of entertainment – waarin ik gemakkelijk wordt meegevoerd in een verhaal – dat nu van mij wordt verlangd zelf te associëren en mijn fantasie en interpretatie de vrije loop te laten. Niet eenvoudig en zeker niet direct begrijpbaar, maar het greep me wel, al werd het mij niet toegeworpen. Ik denk dat ik moet leren kijken naar deze discipline. Ik spreek de ‘lijftaal’ nog niet vloeiend, maar ben ervan overtuigd dat dat moet groeien. Ik sta zeker open voor die ontwikkeling.

Tot slot;

Ik vind het heel knap hoe een choreograaf of choreografe een visie en kijk op het leven zo kan vertalen in bewegingen. Zij spreken een taal die bestaat uit bewegingen, vloeiend, schokkend, in elkaar overlopend en ondersteund door niet alledaags muziek of bizarre geluiden. Communiceren met enkel en alleen je hele lijf. Dat is het.

Bronnenlijst

Scapino Ballet. (z.d.). Voorstellingen – The Great Bean. Geraadpleegd op 7 november 2013, van http://www.scapinoballet.nl/nl/pages/voorstellingen+the_great_bean