maandag 9 september 2013

Kunst raakt door aanraking

Essay #01

Kunstenaar Daan Roosegaarde noemt zichzelf een hippie met een businessplan en maakt naar eigen zeggen technopoëzie. In een uitgebreid interview voor het programma Zomergasten van de VPRO vertelt Roosegaarde over zijn werken waarmee hij de wereld menselijker wilt maken.

De dingen die hij maakt moeten juist aangeraakt worden. De aanraking is een essentieel onderdeel van het object. Dit in tegenstelling tot veel kustwerken die alles behalve aangeraakt mogen worden en juist bewust op een veilige afstand van de bewonderaars worden gepresenteerd. Deze invalshoek van het communiceren met mensen door ze het te laten aanraken én daarmee mensen met elkaar in contact te laten komen klinkt vernieuwend. Roosegaarde gebruikt als het ware fysiek contact met het object om het te laten spreken. Om iets te laten ontstaan. Is dit een poging tot interactie of een bepaalde manier van vormgeven of kunst?  Wat is het nut van de aanraking?




Roosegaarde is onder andere bekend van zijn Intimacy collectie bestaande uit jurken die zijn vervaardigd uit ‘smart foils’, materiaal dat door technologische aansturing plotseling transparant kan worden. Dit ontstaat bij sociale interacties, waarbij de afstand tussen de toeschouwer en draagster van de jurk de mate van transparantie beïnvloed. Hetzelfde gebeurt ook bij blootstelling aan flitslicht van camera’s. Het uitgangspunt van dit project was het onderzoeken van de relatie tussen intimiteit en technologie.
Momenteel werkt Roosegaarde samen met bouwgigant Heijmans aan een project genaamd Smart Highway. Een revolutionaire snelweg waarmee bestuurders aanwijzingen krijgen door middel van lichtveranderingen, zoals lichtgevende belijning en waarmee de connectie van auto en snelweg kan worden gebruikt om bijvoorbeeld elektrische auto’s mee op te laden.




Steeds vaker zijn tentoonstellingen erop gericht meerdere zintuigen te prikkelen dan alleen het zien van kunstwerken. Een Chinese kunstenaar Ai Weiwei liet bezoekers – met de schoenen uit - lopen over een vloer van zonnebloem pitten, elk afzonderlijk handgemaakt van porselein. De tentoonstelling genaamd Sunflower Seeds was is 2010 te bezoeken in het Tate modern museum in Londen. Ai Weiwei wilde hiermee de bezoekers bewust maken van het ‘Made in China’ fenomeen en de culturele en economische uitwisseling. Het nut van de productie en het transporteren van deze miljoenen met de hand nagemaakte pitten, gebruikt hij om de handel van vele Chinese exportproducten als kleding en schoenen mee uit te drukken. Hij daagde de bezoeker uit om zijn boodschap te voelen. Door het zien en het aanraken van de ontelbare hoeveelheid aan pitten creëerde hij een bepaalde bewustwording van een situatie die ons misschien compleet ontgaat als wij niets vermoedend aan de kassa een nieuw kledingstuk afrekenen. Staan we stil bij de hoeveelheid arbeid die eraan vooraf gaat om de uiteindelijke aankoop ervan mogelijk te maken? En nog belangrijker, vinden we die waarde ook terug in de prijs? Ai Weiwei stelt vragen en laat de bezoeker hierover nadenken door bewust te voelen.

Twee heel verschillende kunstenaars. Roosegaarde gebruikt het fysieke contact om voornamelijk elektronische veranderingen tot stand te brengen. Terwijl Ai Weiwei de aanraking naast het met het oog waarnemen gebruikt om een bepaalde bewustwording te creëren. Beide met als doel om mensen te raken.


Studio Roosegaarde. (z.d.). Projects – Intimacy 2.0. Geraadpleegd op 9 september 2013, van http://www.studioroosegaarde.net/project/intimacy-2-0/
Glamour. (2010). Nieuws. Geraadpleegd op 9 september 2013, van http://www.glamour.nl/fashion/nieuws/gallery/studio-roosegaarde-intimacy
De zeen Magazine. (2010). Sunflower Seeds by Ai Weiwei. Geraadpleegd op 6 september 2013, van http://www.dezeen.com/2010/10/11/sunflower-seeds-2010-by-ai-weiwei/
Tate Modern Exhibitions. (2010). Unilever series Ai Weiwei Sunflower Seeds. Geraadpleegd op 9 september 2013, van http://www.tate.org.uk/whats-on/tate-modern/exhibition/unilever-series-ai-weiwei-sunflower-seeds

Geen opmerkingen:

Een reactie posten